Bài 2. Hàm số bậc nhất
Bài 6 trang 61 Sách bài tập Toán 9 Tập 1:
Trong các hàm số sau, hàm số nào là hàm số bậc nhất? Hãy xác định các hệ số a, b xét xem hàm số nào đồng biến? Hàm số nào nghịch biến?
a. y = 3 – 0,5x
b. y = -1,5x
d. y = (√2 – 1)x + 1
e. y = √3 (x – √2 )
f. y + √2 = x – √3
a. Ta có: y = 3 – 0,5x = -0,5x + 3 là hàm số bậc nhất
Hệ số a = -0,5, hệ số b = 3
Vì -0,5 < 0 nên hàm số nghịch biến
b. Ta có: y = -1,5x là hàm số bậc nhất
Hệ số a = -1,5, hệ số b = 0
Vì -1,5 < 0 nên hàm số nghịch biến
c. Ta có: y = 5 – 2x 2 không phải là hàm số bậc nhất
d. Ta có: y = (√2 – 1)x + 1 là hàm số bậc nhất
Hệ số a = √2 – 1, hệ số b = 1
e. Ta có: y = √3 (x – √2 ) = y = √3 x – √6 là hàm số bậc nhất
Hệ số a = √3 , b = -√6
f. Ta có: y + √2 = x – √3 ⇒ y = x – √3 – √2
Hệ số a = 1, b = -√3 – √2
Bài 7 trang 62 Sách bài tập Toán 9 Tập 1:
Cho hàm số bậc nhất y = (m + 1)x + 5
a. Tìm giá trị của m để hàm số y là hàm số đồng biến
b. Tìm giá trị của m để hàm số y là hàm số nghịch biến.
b. Hàm số nghịch biến khi a = m + 1 < 0 ⇔ m < -1
Bài 8 trang 62 Sách bài tập Toán 9 Tập 1:
Cho hàm số y = (3 – √2 )x + 1
a. Hàm số là hàm đồng biến hay nghịch biến trên R? Vì sao?
b. Tính các giá trị tương ứng của y khi x nhận các giá trị sau:
0; 1; √2 ; 3 + √2 ; 3 – √2
c. Tính các giá trị tương ứng của x khi y nhận các giá trị sau:
0; 1; 8; 2 + √2 ; 2 – √2
Hàm số y = (3 – √2 )x + 1 có hệ số a = 3 – √2 , hệ số b = 1
b. Các giá trị của y được thể hiện trong bảng sau:
c. Các giá trị tương ứng của x:
Một hình chữ nhật có kích thước là 25cm và 40cm. Người ta tăng mỗi kích thước của hình chữ nhật thêm x cm. Gọi S và P theo thứ tự là diện tích và chu vi hình chữ nhật mới tính theo x.
a. Hỏi rằng các đại lượng S và P có phải là hàm số bậc nhất của x không? Vì sao?
b. Tính các giá trị tương ứng của P khi x nhận các giá trị (tính theo đơn vị cm) sau: 0; 1; 1,5; 2,5; 3,5
Sau khi tăng kích thước của mỗi chiều, ta được hình chữ nhật A’B’C’D’ có chiều dài A’B’ = (40 + x) cm, chiều rộng B’C’ = (25 + x) cm.
S = (40 + x)(25 + x) = 1000 + 65x + x 2
S không phải là hàm số bậc nhất đối với x vì có bậc của biến số x là bậc hai.
Chu vi hình chữ nhật mới:
P = 2.[(40 + x) + (25 + x)] = 4x + 130
P là hàm số bậc nhất đối với x có hệ số a = 4, hệ số b = 130.
b. Các giá trị tương ứng của P:
Bài 10 trang 62 Sách bài tập Toán 9 Tập 1:
Xét hàm số bậc nhất y = ax + b (a ≠ 0) trên tập số thực R
*Trường hợp a < 0:
Vậy hàm số nghịch biến khi a < 0
Bài 11 trang 62 Sách bài tập Toán 9 Tập 1:
Với những giá trị nào của m thì các hàm số sau đây là hàm số bậc nhất?
Bài 12 trang 62 Sách bài tập Toán 9 Tập 1:
Tìm trên mặt phẳng tọa độ tất cả các điểm:
a. Có tung độ bằng 5
b. Có hoành độ bằng 2
c. Có tung độ bằng 0
d. Có hoành độ bằng 0
e. Có tung độ và hoành độ bằng nhau
f. Có tung độ và hoành độ đối nhau
a. Các điểm có tung độ bằng 5 là những điểm nằm trên đường thẳng song song với trục Ox, cắt trục tung là điểm có tung độ bằng 5 (đường thẳng y = 5)
b. Các điểm có hoành độ bằng 2 là những điểm nằm trên đường thẳng song song với trục Oy, cắt trục hoành là điểm có hoành độ bằng 2 (đường thẳng x =2)
c. Các điểm có tung độ bằng 0 là những điểm nằm trên trục hoành.
d. Các điểm có hoành độ bằng 0 là những điểm nằm trên trục tung.
e. Các điểm có tung độ và hoành độ bằng nhau là những điểm nằm trên đường thẳng chứa tia phân giác của góc xOy hay phân giác góc vuông số I và góc vuông số III (đường thẳng y = x)
f. Các điểm có tung độ và hoành độ đối nhau là những điểm nằm trên đường thẳng chứa tia phân giác của góc x’Oy hay phân giác góc vuông số II và góc vuông số IV (đường thẳng y = -x)
Bài 13 trang 63 Sách bài tập Toán 9 Tập 1:
Tìm khoảng cách giữa hai điểm trên mặt phẳng tọa độ, biết:
a. A(1; 1), B(5; 4)
b. M(-2; 2), N(3; 5)
AB = 25 = 5
AB = 34 ≈ 5,83
Bài 2 trang 63 Sách bài tập Toán 9 Tập 1:
Bài 3 trang 63 Sách bài tập Toán 9 Tập 1:
Bài 4 trang 63 Sách bài tập Toán 9 Tập 1:
a) Với điều kiện nào của m thì hàm số đã cho là hàm số bậc nhất.
b) Tìm các giá trị của m để hàm số đã cho là hàm số bậc nhất đồng biến trên R.
a) √m xác định khi m ≥ 0 (1)
√m – √5 ≠ 0 khi m ≥ 0 và m ≠ 5 (2).
Vậy điều kiện để hàm số đã cho là hàm số bậc nhất là m ≥ 0 và m ≠ 5.